Hệ thống giáo dục của Đức tương đối phức tạp, chi tiết và có nhiều điểm khác biệt so với hệ thống đào tạo tại Việt Nam.

Trong đó học sinh được phân loại từ rất sớm theo năng lực học tập và từ đó có định hướng nghề nghiệp phù hợp cho tương lai. Bài viết này giới thiệu những bậc học cơ bản (chứ không phải tất cả các mô hình giáo dục) tại Đức. Do sự khác biệt về hệ thống nên các từ dịch sang tiếng Việt cũng chỉ là tương đối chứ ko thể hoàn toàn chính xác.

Hệ thống giáo dục của Đức

– Hệ thống giáo dục của Đức: Tiểu học (Grundschule):  Vì Đức là thể chế liên bang, nên hệ thống giáo dục của mỗi bang cũng là khác nhau. Trường tiểu học tại Đức sẽ được bắt đầu từ lớp 1 đến lớp 4, ở một số bang sẽ là lớp 6. Chính phủ Đức bắt buộc học sinh phải đi học đối với chương trình tiểu học. Sau khi kết thúc, học sinh sẽ được phân loại theo năng lực học tập, tương đương với 3 loại trường khác nhau ở Đức:

– Hệ thống giáo dục của Đức: Trường Hauptschule – Trường căn bản: Đây là ngôi trường dành cho những học sinh yếu, có sự tiếp thu chậm và định hướng tương lai là học nghề. Tại đây học sinh học từ lớp 4 đến lớp 9 là có thể ra học nghề. Chương trình Hauptschule kéo dài 5 năm. Học sinh tốt nghiệp sẽ nhận chứng chỉ tốt nghiệp. Nếu trong quá trình học học sinh học tốt thì có thể chuyển lên Realschule. Sau khi học xong, học sinh sẽ học tiếp lên các trường nghề bán thời gian với chương trình học nửa buổi và nửa buổi đi thực tập thực tập tại các nhà máy, công xưởng cho tới khi 18 tuổi.  

– Hệ thống giáo dục của Đức:Trường Realschule – Trường thực hành: dành cho các học sinh học từ lớp 5 đến lớp 10 có trình độ khá hơn học sinh ở trường Hauptschule. Kéo dài 6 năm. Ở đây các học sinh sẽ được học các kiến thức thực tế, chương trình học khó hơn chương trình học tại trường Hauptschule. Học sinh tại trường Realschule sẽ tốt nghiệp sau khi học xong lớp 10. Trong quá trình học, học sinh giỏi sẽ được chuyển tiếp lên bậc cao hơn, đó là trường Gymnasium, từ đó mới được lên thẳng bậc Đại học.

Khi tốt nghiệp Trường Thực hành Realschule, học sinh có thể theo học ở hầu hết các trường dạy nghề vừa học vừa thực hành (Dual Ausbildung) rồi đi làm. Nếu muốn học tiếp, học sinh có thể học Trường chuyên nghề (Fachschule) thêm 2 năm, sau đó có thể tiếp tục học hệ Đại học ứng dụng Fachhochschule. Với bằng Fachochschule này học sinh có thể tiếp tục vào học Đại học (Universität). Không có con đường đi thẳng từ Realschule vào thẳng Đại học  (Universität)

– Trường Gymnasium – Trường chuyên: dành cho những học sinh giỏi. Tại đây, học sinh được đào tạo với kiến thức chất lượng, trình độ cao hơn so với hai trường nói trên. Thời gian đào tạo tại Gymnasium sẽ kéo dài 5 năm (có bang 6 năm), sau đó tốt nghiệp để lấy bằng tốt nghiệp PTTH hay bằng tú tài (Abitur). Với tấm bằng Abitur học sinh có thể vào thẳng các hệ trường đại học tùy theo điểm số tốt nghiệp. Ví dụ:

– Hệ đại học ứng dụng (Fachhochschule), một số ngành mang tính ứng dụng cao.

– Hệđại học tổng hợp truyền thống ở Đức với các ngành học đa dạng và chuyên sâu, gắn kết cả nghiên cứu chuyên sâu. Các trường này có quyền đào tạo các  bậc học cao hơn nữa như tiến sĩ.

Như vậy 9 năm học căn bản là bắt buộc đối với học sinh. Sau đó  căn cứ vào kết quả học tập, học sinh sẽ tiếp tục được đào tạo và hướng nghiệp phù hợp như sau: 

Chương trình học đại học: Được chia thành 2 loại hình đó là hệ thống các trường đại học tổng hợp (Uni, TU) và các trường đại học khoa học ứng dụng (FH). Dành cho các bạn tốt nghiệp theo chương trình trường Gymnasium. 

Chương trình học nghề: Dành cho các bạn tốt nghiệp Realschule, trường cấp 3 tổng hợp hoặc các bạn tốt nghiệp trường Hauptschule có kết quả học tốt. Trong quá trình học nghề, các bạn muốn học theo chương trình đại học có thể học thêm để lấy bằng tú tài, sau đó có thể lên học đại học như bình thường. Vì ở Đức, hệ thống giáo dục chỉ dựa theo điểm của học bạ để xét vào các trường đại học, do đó các bạn học sinh cần phải có điểm cao mới được nhận.

Tham khảo thêm về chương trình du học Nghề tại Đức: http://sub.vestviet.com/du-hoc-nghe-tai-duc.html