Mỗi kỳ thi tú tài sắp tới là lúc các bạn học sinh đứng trước ngưỡng cửa học tập tương lai với muôn vàn câu hỏi: Nên tham gia chương trình gì, nên học nghề hay Đại học; nên học trong nước hay đi du học, nên đi du học nước nào?? 

Nên du học Đại học hay du học nghề tại CHLB Đức?

Có thể nói hiện nay chương trình học tập tại CHLB Đức ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm từ phụ huynh và học sinh Việt Nam. Trong đó, hai chương trình du học đại học và chương trình du học cao đẳng nghề tại CHLB Đức là hai chương trình du học được quan tâm và chú ý nhất. Đáng tiếc là, hầu hết chúng ta không có đủ thông tin chính xác về đặc điểm, ưu nhược điểm của hai chương trình này, chính vì thế hầu hết phụ huynh, học viên và thậm chí cả trung tâm tư vấn du học sẽ mang hai cụm từ là “Đại học” và “du học nghề” tại Đức đối chiếu một cách thô sơ với hệ thống đào tạo tại Việt Nam. Và tất nhiên không thể tránh khỏi nhiều thiếu sót.

Trong khuôn khổ bài viết này URIAH Việt Nam sẽ có loạt bài so sánh và làm rõ sự khác biệt giữa hai chương trình du học tại Đức là: du học đại học và du học cao đẳng nghề. Qua đó phụ huynh và học viên có thể có đầy đủ thông tin để đưa ra một trong những lựa chọn quan trọng nhất của đời người.

Hệ thống giáo dục của CHLB Đức như thế nào?

Trước hết, để có thể so sánh chúng ta cần đặt chương trình du học đại học và du học nghề đó trong hệ thống giáo dục của nước Đức để có cái nhìn căn bản về hai chương trình này. Hãy cùng xem sơ đồ về hệ thống giáo dục tại CHLB Đức nhé: 

Sơ đồ hệ thống giáo dục tại Đức

Hiểu một cách đơn giản nhất, ở trình độ lớp 4 tại Đức sẽ có một kỳ thi phân loại học sinh. Sau kỳ thi đó, những học sinh học tốt nhất sẽ tiếp tục học lên cấp 2, cấp 3 tại hệ thống trường Gymnasium (có thể hiểu như hệ trường chuyên), đây là hệ thống trường duy nhất mà học viên sau khi thi hết cấp 3 sẽ được xét điểm thẳng vào đại học tại Đức. Những học sinh còn lại cũng sẽ xét theo lực học để vào học các trường tương ứng như trường Thực hành, trường Căn bản…, và sau khi tốt nghiệp các học sinh này sẽ hầu hết đi theo các chương trình đào tạo nghề. 

Như vậy nếu bạn sang Đức học Đại học bạn sẽ học cùng với những người học giỏi nhất tại Đức được phân loại từ năm lớp 4 ? và học bằng tiếng Đức. Và kể cả ở Đức, ko phải ai cũng vào được Đại học. Như trên sơ đồ trên bạn sẽ thấy, phần đông người Đức sẽ tham gia các chương trình đào tạo nghề.

So sánh chương trình du học Đại học và Du học nghề tại CHLB Đức

Và bây giờ sẽ quay lại với nội dung chính, chúng ta so sánh hai chương trình du học Đại học và Du học nghề tại CHLB Đức:

Như trong bảng so sánh các bạn sẽ thấy chương trình du học nghề là chương trình có rất nhiều ưu điểm như:

• Tối ưu về tài chính
• Vừa vặn với lực học của đa số mọi người
• Cơ hội ra trường sau làm việc và cơ hội định cư tốt hơn nhiều so với chương trình đại học.

Có lẽ đó chính là lý do mà vì sao hiện nay chương trình du học cao đẳng nghề tại Đức lại được yêu thích tới như vậy. Xét từng tiêu chí so sánh, ta có thể tổng kết lại như sau:

• Về yêu cầu hồ sơ: Chương trình Đại học có yêu cầu hồ sơ cao hơn, đặc biệt các bạn phải tham gia kỳ thi chọn lọc vào dự bị đại học. Chương trình Đại học chắc chắc cũng rất khó và nặng hơn so với chương trình du học cao đẳng nghề. Việc hoàn thành và tốt nghiệp được chương trình Đại học là không đơn giản.

• Làm việc khi đang học: Với chương trình du học nghề, làm việc là một phần bắt buộc trong chương trình học, và học viên được hưởng mức lương tương ứng cùng đầy đủ các chế độ của người đi làm. Với chương trình Đại học, học viên chỉ được làm thêm với số giờ và mức lương giới hạn, thường là tối đa 21h/tuần. Thu nhập sẽ hạn chế và chưa kể ảnh hưởng lớn tới việc học tại trường Đại học. 

• Phúc lợi xã hội: Với chương trình du học nghề, học viên được hưởng mọi phúc lợi xã hội của Đức dành cho một người đi làm (thưởng, chế độ ngày phép, bảo hiểm y tế/xã hội/thất nghiệp?v..v..). Với sinh viên Đại học sẽ không được hưởng chế độ gì, về bảo hiểm y tế đây là điều bắt buộc và sinh viên Đại học sẽ bỏ tiền túi ra để mua bảo hiểm y tế. Loại bảo hiểm thông thường nhất cho sinh viên nước ngoài tại Đức là bảo hiểm Mawista, với mức phí khoảng 30 Euro/tháng.

• Cơ hội việc làm sau khi ra trường: trước khi bàn tới cơ hội việc làm sau khi ra trường thì phải nói rằng, để tốt nghiệp Đại học, ra trường được tại Đức là một bài toán cực khó. Theo thống kê năm 2014 tại Đức thì có khoảng 28% sinh viên tại Đức không hoàn thành được chương trình đại học, tỉ lệ cụ thể cho trường Đại học (Universität) là khoảng 33% và cho trường Đại học thực hành (Fachhochschule ? FH) là khoảng 23%. Riêng với sinh viên Việt Nam thì theo một thống kê không chính thức thì tỉ lệ học viên không tốt nghiệp được Đại học lên tới 50%. Và trong 50% học viên tốt nghiệp được thì cũng chỉ có một nửa số này là có cơ hội tìm được việc làm (tức là chỉ có 25% tổng số sinh viên Việt Nam tại Đức có thể ra trường và tìm được việc làm).
• Về cơ hội việc làm sau tốt nghiệp: ngoài việc thiếu nhân lực thì nước Đức cũng gặp tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”, chưa nói tới người nước ngoài gặp nhiều rào cản về ngôn ngữ, văn hóa, tác phong làm việc; ngay kể cả người Đức có bằng Đại học rồi cũng không dễ tìm được công việc phù hợp tại Đức. Tuy nhiên với chương trình Cao đẳng du học nghề thì hoàn toàn khác, cơ hội việc làm sau khi ra trường của học viên lên tới 100% do tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng tại Đức, đặc biệt ở khối nghề. Cơ hội học tập lên cao cũng rất rộng mở nếu học viên muốn tiếp tục phát triển tại Đức. 

• Cơ hội định cư: khi học tập và làm việc tại Đức thì tiêu chí xét định cư cơ bản và quan trọng tại Đức chính là số năm đóng thuế. Xét trên tiêu chí này thì học viên du học nghề có lợi thế vượt trội so với học viên đi học Đại Học. Bởi với các chương trình du học nghề mà học viên đi làm ngay từ ngày đầu tiên đặt chân sang Đức (như điều dưỡng, nhà hàng khách sạn, xây dựng…) thì chỉ sau 05 năm từ ngày đặt chân sang Đức các bạn đã được quyền vĩnh trú và sau 08 năm sang Đức các bạn đã được quyền nhập quốc tịch. Còn với chương trình Đại học, nếu bạn có học Đại học ở Đức 7 năm, 10 năm thì số thời gian này hoàn toàn không được tính.

Du học nghề tại Đức ? Đất nước xinh đẹp và phát triển bậc nhất châu Âu 

Lý do bạn sẽ thích hợp với chương trình du học Đại học hoặc du học nghề tại Đức

Như vậy tựu trung lại:

Bạn sẽ thích hợp để du học Đại học tại Đức nếu:

• Gia đình bạn có tài chính tốt để có thể chứng minh tài chính số tiền sinh hoạt phí khoảng 300 triệu đồng/năm.
• Bạn có năng lực học tập tốt để đáp ứng được chương trình học Đại học tại Đức ? bằng tiếng đức (nhấn mạnh là ko hề dễ). Trong đó khả năng tự học, tự tư duy, tổng hợp phải rất tốt
• Bạn không quá bận tâm về việc xin việc làm và định cư tại Đức sau khi tốt nghiệp.

Du học nghề tại Đức sẽ là lựa chọn lý tưởng nếu:

• Gia đình bạn có Điều kiện tài chính giới hạn.
• Bạn có năng lực học tập ở mức khá
• Bạn là tuýp không thích học lý thuyết chay, thích áp dụng ngay kiến thức được học vào thực tế. 
• Bạn thích tự lập, có thể vừa học vừa nuôi sống bản thân.
• Bạn muốn sau khi tốt nghiệp sẽ chắc chắn có cơ hội việc làm và mức lương tốt
• Bạn mong muốn được sinh sống lâu dài, định cư tại Đức và bảo lãnh vợ chồng con cái sang Đức.

URIAH Việt Nam hi vọng qua bài viết này đã cung cấp một cái nhìn tổng quát cho phụ huynh và học viên. Nếu cần thêm thông tin hay được tư vấn sâu hơn về chương trình du học Đại học và du học nghề tại CHLB Đức, xin hãy liên hệ URIAH Việt Nam để được hỗ trợ

Chúc quý phụ huynh và học viên sẽ có quyết định tốt nhất cho tương lai. URIAH Việt Nam rất vinh dự được đồng hành trên con đường học tập của các bạn./.

Tìm hiểu thêm về du học đức tại URIAH!