Trong những năm trở lại đây du học nghề Đức, đặc biệt ngành điều dưỡng, đang trở thành một trào lưu và được rất nhiều các bạn trẻ quan tâm. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đầy đủ thông tin về chương trình học nghề điều dưỡng tại Đức, từ các yêu cầu điều kiện tham gia chương trình điều dưỡng tại Đức; hay mức lương của điều dưỡng viên tại Đức khi học nghề và sau khi tốt nghiệp; hay những khó khăn thuận lợi của chương trình học nghề điều dưỡng…. Giữa một rừng thông tin bủa vây như vậy chắc hẳn các bạn trẻ cũng như các bậc phụ huynh sẽ bị choáng ngợp, bối rối. Trong bài viết này URIAH Việt Nam sẽ chia sẻ những thông tin quan trọng nhất về chương trình học nghề điều dưỡng tại Đức cũng như những cập nhật mới nhất cho năm 2023-2024 nhé.

Nước Đức từ lâu đã nổi tiếng với hệ thống giáo dục có tính thực hành cao. Học sinh ở Đức ngay từ hết lớp 4 đã được lọc và phân nhánh vào các hệ thống giáo dục khác nhau. Những học sinh giỏi sẽ vào Gymnasium (trường chuyên) học hết lớp 12, 13 thì thi Abitur và vào trường đại học. Các học sinh yếu hơn sẽ vào học tại Realschule hoặc Hauptschule và định hướng các chương trình đào tạo phù hợp ví dụ như học nghề. Ở tuổi 16 các bạn đã có thể bước vào học nghề và tốt nghiệp đi làm ở tuổi 18, 19.

Việc định hướng nghề nghiệp từ sớm và học mang tính thực hành cao đã giúp làm giảm rất nhiều gánh nặng cho xã hội. Và với sự phân loại này, chúng ta sẽ thấy những học viên có lực học tốt nhất mới tham gia các chương trình học đại học, còn phần đa các học viên sẽ lựa chọn chương trình đào tạo nghề phù hợp nghĩa là phần đông người Đức cũng tham gia học nghề và tham gia sớm vào lực lượng lao động tại Đức, tự lập tài chính sớm. Sau đó tùy theo năng lực họ sẽ tiếp tục học chuyên sâu lên cao về tay nghề hoặc về bằng cấp.

Chương trình học nghề bao gồm 2 cấu phần: học lý thuyết và thực hành. Các trường dạy nghề sẽ có trách nhiệm trong việc đào tạo lý thuyết cho học viên, trong khi đó các công ty, nhà hàng khách sạn, bệnh viện – trại dưỡng lão …. sẽ có trách nhiệm trong việc đào tạo thực hành cho học viên. Cách thực hành tốt nhất là làm việc thật, ở môi trường thật, dưới sự giám sát của những người có chuyên môn. Do làm việc thật nên học viên sẽ được trả lương, đây cũng là đặc điểm nổi bật của du học nghề tại Đức.

II. DU HỌC NGHỀ ĐIỀU DƯỠNG TẠI ĐỨC LÀ GÌ?

Do dân số ngày càng già hóa, nước Đức cần một lực lượng lao động lớn trong ngành điều dưỡng. Nhân lực người Đức hoặc nhân lực tuyển từ các nước châu Âu hiện không đáp ứng đủ nhu cầu của xã hội Đức. Cánh cửa sang Đức du học nghề điều dưỡng vì vậy đã rộng mở hơn rất nhiều cho học sinh tới từ các nước thứ 3, trong đó có Việt Nam.

Từ năm 2019 trở về trước, nghề điều dưỡng tại Đức được chia ra làm 3 lĩnh vực riêng biệt:

• Altenpflege: chăm sóc người già
• Kinderpflege: chăm sóc trẻ em
• Krankenpflege: chăm sóc người bệnh

Điều dưỡng viên học nghề nào thì sau khi ra trường sẽ chỉ được làm trong lĩnh vực đó. Hầu hết học sinh Việt Nam sang là học nghề chăm sóc người già.

Từ năm 2020 chương trình đào tạo điều dưỡng tại Đức được cải tổ một cách triệt để, 3 nghề điều dưỡng sẽ được gộp chung lại thành 1 và gọi là Generalistische Pflege, Gesundheitspflege hay  Allgemeinpflege (điều dưỡng tổng hợp/điều dưỡng đa khoa/điều dưỡng sức khỏe, và chương trình đào tạo nghề điều dưỡng mới 3 trong 1 đó có tên là Generalistiche Pflegeausbildung. Tốt nghiệp ngành điều dưỡng mới này bạn có lựa chọn làm 1 trong 3 lĩnh vực kể trên tại Đức cũng như tại Châu Âu do tấm bằng này sẽ được công nhận trên toàn Châu Âu.

Có một điều cần rất chú ý, đó là chương trình học nghề điều dưỡng mới này được đánh giá có ưu điểm rất cao về khả năng tiếp cận việc làm sau khi tốt nghiệp của học viên. Vì với tấm bằng điều dưỡng tổng hợp hay điều dưỡng đa khoa mới này, học viên có thể làm điều dưỡng tại bất kỳ cơ sở chăm sóc sức khỏe nào trên toàn nước Đức và cả Châu Âu. Tuy nhiên, bên cạnh ưu điểm này, thì chương trình mới này là vô cùng thách thức và khó khăn với tất cả các đối tượng học viên học nghề điều dưỡng tại Đức, cụ thể như sau:

• Với học viên: học viên sẽ phải học tập một khối lượng kiến thức lý thuyết và thực hành có thể nói là gấp 3 so với chương trình cũ. Cụ thể, học viên sẽ phải tham gia chương trình học cả ở Cơ sở dưỡng lão, Cơ sở chăm sóc trẻ em và Cơ sở bệnh viện. Cùng với khối lượng kiến thức tăng gấp 3, là việc đi tua vòng các cơ sở thực tập cũng tăng gấp 3. Điều này rất vất vả cho học viên ở việc thâu nạp kiến thức, tiếp nhận sự hướng dẫn từ 3 cơ sở, liên tục thay đổi nơi thực tập nơi này chưa nắm chắc được công việc thì đã chuyển sang nơi khác thực tập, môi trường làm việc và người hướng dẫn cũng thay đổi. Áp lực vì thế là rất cao cho học viên. Đặc biệt nếu học viên chưa chuẩn bị sẵn sàng về kiến thức tiếng Đức, kỹ năng làm việc, hòa nhập tại Đức. Ước tính tỉ lệ học viên từ bỏ/hay bị ngừng hợp đồng khi đang học chương trình điều dưỡng tại Đức lên tới 50% ngay trong năm đầu tiên, bao gồm cả học viên là người Đức. Đây là một thách thức lớn cho học viên Việt Nam khi học điều dưỡng tại Đức.
• Với các cơ sở y tế tiếp nhận học viên học nghề điều dưỡng: chương trình mới cũng là một thách thức lớn với họ trong việc quản lý, sử dụng, tổ chức nhân sự cũng như phối hợp với các cơ sở khác. Ví dụ trước đây khi học viên học nghề điều dưỡng người già, từ lúc học đến lúc tốt nghiệp học viên sẽ chỉ làm việc tại 01 cơ sở đó. Điều này nghĩa là, cơ sở đó toàn quyền chịu trách nhiệm hỗ trợ, hướng dẫn, quản lý, phân công nhiệm vụ và chi trả lương cho học viên đó điều này dễ dàng, thuận lợi và ổn định cho cả 2 bên: cơ sở ý tế và học viên. Tuy nhiên với chương trình mới, học viên sẽ chịu sự quản lý chính của một cơ sở mẹ, nhưng trong quá trình học, học viên đó sẽ tham gia học và làm việc tại 2 cơ sở khác nữa: nghĩa là cơ sở mẹ vẫn phải quản lý và chi trả lương cho học viên này tất cả thời gian, kể cả thời gian học viên không hề làm việc tại cơ sở mẹ. Ngoài ra việc 3 cơ sở thực tập cùng phối hợp lên kế hoạch thực tập cho học viên, quản lý học viên, song song với việc học lý thuyết tại trường nghề trời ơi nghe đã chóng mặt. Và điều gì xảy ra nếu học viên sau khi tốt nghiệp sẽ ko làm việc tại cơ sở mẹ mà tìm một nơi làm việc khác, như vậy mọi đầu tư của cơ sở mẹ sẽ ko thu được nhân sự lâu dài và là thiệt thòi lớn cho cơ sở mẹ. 
• Đối với trường nghề lý thuyết, nghe qua bài toán thực tập của học viên điều dưỡng tại Đức rất khó khăn, chúng ta cảm giác bài toán học viên của trường nghề chắc nhẹ nhàng hơn. Nhưng thực tế không hẳn, khi học viên chịu áp lực học tập với lượng kiến thức tăng gấp 3 lần và chương trình thực tập tăng gấp 3 lần mà thời gian học ko tăng, vẫn chỉ là 03 năm, các trường dạy nghề điều dưỡng tại Đức gặp khó khăn với việc học viên không thể đáp ứng được chương trình học, ko thể vượt qua các kỳ thi giữa kỳ và dự kiến là kỳ thi tốt nghiệp sắp tới. Tỉ lệ học sinh bỏ ngang hay gặp vấn đề về việc không đạt kết quả thi hay thậm chí ko đạt đủ số buổi học cần thiết cũng khiến công tác tổ chức tại các trường dạy nghề điều dưỡng là rất khó khăn.

Như vậy, với những phân tích như trên, URIAH có thể khẳng định rằng, việc tổ chức học tập và làm việc trong khối ngành điều dưỡng luôn thiếu hụt nhân sự trong những năm qua tại Đức vốn đã vô cùng khó khăn, thì với mô hình đào tạo mới điều dưỡng đa khoa từ 2020 càng khiến mọi thứ khó khăn hơn gấp bội.  Có thể nói 03 năm qua, nước Đức đã oằn mình vật lộn với chương trình điều dưỡng mới, cộng với 02 năm dịch bệnh khiến ngành điều dưỡng tại Đức gần như tê liệt. Đặc biệt, các cơ sở dưỡng lão là các cơ sở chịu nhiều khó khăn nhất do thiếu nhân sự trầm trọng, do cạnh tranh trực tiếp với các bệnh viện do bệnh viện thu hút nhân sự điều dưỡng với mức lương cạnh tranh hơn…Nhiều người già tại Đức đã chết tại nhà do không kịp thời nhận được chăm sóc tại cơ sở dưỡng lão, do không có nhân sự điều dưỡng.

Vào năm 2023, dự kiến lứa học viên đầu tiên của chương trình điều dưỡng mới Generalistiche Pflegeausbildung sẽ ra trường và nhận bằng cấp tương đương Generalistische Pflege, Gesundheitspflege hay  Allgemeinpflege (điều dưỡng đa khoa/ điều dưỡng sức khỏe/điều dưỡng tổng hợp). Khi đó nước Đức sẽ đánh giá được chính xác hiệu quả và tác động của quyết định gộp 03 chương trình đào tạo điều dưỡng cách đây 03 năm. Dù có bất kỳ quyết định hay quy định mới nào được được ra, URIAH chắc chắn rằng bài toán nhân sự điều dưỡng nói riêng và nhân sự làm việc nói chung tại CHLB Đức sẽ vẫn là bài toán cực kỳ đau đầu cho chính phủ Đức trong thời gian sắp tới. Nhưng đây chính là cơ hội cho điều dưỡng viên Việt Nam nói riêng và nhân sự lao động Việt Nam nói chung để mở cánh cửa tới trời Âu, đặt chân tới CHLB Đức và xây dựng cho mình một tương lai vững vàng tại Đức thông qua chương trình du học nghề Đức.

III. MỨC LƯƠNG DU HỌC NGHỀ ĐIỀU DƯỠNG TẠI ĐỨC

Tại Đức khi nói tới lương người ta luôn nói lương brutto (lương trước khi trừ thuế), do lương netto (lương sau khi trừ thuế) còn phụ thuộc vào hoàn cảnh khác nhau của mỗi người (độc thân hay đã kết hôn, có đóng thuế nhà thờ hay không, sống ở bang nào…).

Mức lương tháng giao động tùy vào từng bang, từng chủ lao động, các con số nêu ra dưới đây chỉ để bạn tham khảo (mức lương này là mức lương cơ bản, chưa kể phụ cấp làm thêm cuối tuần, ngày lễ, thưởng…):

• Đông Đức: năm 1: 800 – 1000 euro, năm 2: 900 – 1100e, năm 3: 1000 – 1200e
• Tây Đức: năm 1: 900 – 1150e, năm 2: 1000 – 1250e, năm 3: 1100 – 1350e.

Các chủ lao động trả theo Tarifvertrag (hợp đồng do công đoàn ngành quy định) thường là những nơi trả cao nhất. Ví dụ Tarifvertrag của Einrichtungen des Deutschen Caritasverbandes (AVR) năm 2020 là như sau:

• Năm 1: 1140,69 euro / tháng
• Năm 2: 1202,07 euro / tháng
• Năm 3: 1303,38 euro/ tháng

Các hợp đồng học nghề điều dưỡng có thời gian thực hành trung bình là 40h/ tuần, số ngày nghỉ phép (được trả lương đầy đủ) là 25 – 30 ngày/năm.

Hợp đồng học nghề luôn có điều khoản thử việc, thường là 6 tháng. Trong 6 tháng thử việc học viên hay chủ lao động (bệnh viện, trại dưỡng lão)…có quyền hủy hợp đồng một cách dễ dàng.

Với học viên URIAH, hầu hết các bạn đều đang học nghề điều dưỡng tại những cơ sở tốt nhất tại Bang Bayern và Bang Baden-Württemberg hai bang giàu có nhất nước Đức. Trong năm 2022 ? 2023, mức lương mà các bạn nhận được khi tham gia chương trình học nghề điều dưỡng tại Đức như sau: 

• im ersten Ausbildungsjahr: 1.235,69 €
• im zweiten Ausbildungsjahr: 1.297,07 €
• und ab dem dritten Ausbildungsjahr: 1.398,38 €

IV. TƯƠNG LAI NÀO CHO CÁC BẠN HỌC SINH DU HỌC NGHỀ ĐIỀU DƯỠNG

Do điều dưỡng là một ngành thiếu nhân lực trầm trọng tại Đức, các bạn gần như chắc chắn sẽ tìm được việc sau khi học xong. Phần lớn các chủ lao động nơi bạn thực hành nghề sẽ muốn nhận và giữ các bạn ở lại làm việc luôn. Dĩ nhiên điều này còn phụ thuộc vào năng lực, THÁI ĐỘ … của mỗi cá nhân.

Mức lương cho các điều dưỡng viên mới ra trường giao động từ 2500 – 3000 euro brutto/ tháng. Mức lương này chưa bao gồm các phụ cấp như làm thêm, làm vào cuối tuần, ngày lễ hay thưởng. Một số công việc đòi hỏi cao hơn như làm cho Ambulant thì cũng thường được trả cao hơn, ngoài ra bạn cũng có thể được cấp oto để đi lại làm việc.

Theo luật cư trú dành cho người nước ngoài sắp đi vào hiệu lực từ tháng 01.03.2020 thì các bạn học nghề (trong đó có nghề điều dưỡng) sau khi ra trường đi làm 2 năm sẽ được cấp Niederlassung (hay unbefristet Aufenthaltstitel), tiếng anh còn gọi là permanent residence (thẻ vĩnh trú).

Sau 8 năm đặt chân lên nước Đức (trong 1 số trường hợp có thể rút ngắn xuống còn 7 hoặc 6 năm) các bạn có thể xin quốc tịch Đức.

V. CÓ NÊN ĐI DU HỌC NGHỀ ĐIỀU DƯỠNG TẠI ĐỨC KHÔNG?

Một đặc điểm của nhiều học sinh và cả phụ huynh Việt Nam là không tìm hiểu kỹ các thông tin, hay nghe từ người này qua người khác (thông tin đã bị bóp méo đi nhiều lần), hoặc tìm hiểu theo kiểu thầy bói xem voi, nghe 1 vài trường hợp và đưa ra kết luận tổng quát.

Chúng tôi sẽ chỉ nêu ra đây 1 số ưu điểm của nghề điều dưỡng để các bạn có thêm thông tin tham khảo.

• Điều dưỡng là nghề thiếu nhân lực nên việc xin việc, ở lại định cư tại Đức là dễ dàng. Đây cũng là khối nghề rất nhân văn và thiết yếu không chỉ tại Đức mà trên khắp thế giới, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ dịch bệnh, chiến tranh hay tình hình kinh tế phức tạp nào khác; cũng như không thể bị thay thế bởi bất kỳ máy móc rô bốt nào. VÌ thế cơ hội việc làm và cuộc sống của điều dưỡng viên là luôn luôn được đảm bảo.
• Đây cũng là nghề có mặt bằng trả lương cao so với các nghề khác, và đang ngày càng tăng lên cùng với các chính sách đãi ngộ ngày càng tốt hơn. Ví dụ lương ra trường của nghề nhà hàng khách sạn chỉ khoảng 2400 Euro brutto/tháng. Trong khi đó lương của một điều dưỡng viên mới ra trường đã là hơn 3000 Euro trước thuế/tháng (mức lương này tương đương với mức lương của một kỹ sư mới ra trường tại Pháp). Sau khoảng 5 năm kinh nghiệm, thu nhập của một điều dưỡng viên tại Đức có thể lên tới 6000 Euro/tháng (tương đương với mức lương của một kỹ sư tại Đức)
• Đây là một reglementierter Beruf (nghề được quy định chặt chẽ bởi nhà nước, trong đó không chỉ có bộ giáo dục mà còn có bộ y tế). Thực tế nếu bạn đang sống ở Đức và không có bằng cấp gì bạn cũng có thể xin 1 chân phục vụ tại nhà hàng khách sạn mà không trải qua học nghề, tuy nhiên điều đó là không thể với nghề điều dưỡng. Chính vì lẽ đó tấm bằng của bạn cũng rất có giá.
• Du học nghề không phải là điểm cuối trong con đường học hành của bạn, bạn hoàn toàn có thể tiếp tục học lên bachelor, master… hay học tập chuyên khoa sâu cũng như phát triển theo hướng người quản lý, đảm nhiệm những công việc có trách nhiệm cao hơn.

VI. ĐIỀU KIỆN ĐỂ ĐI DU HỌC NGHỀ ĐIỀU DƯỠNG ĐỨC

Để tham gia chương trình du học nghề điều dưỡng, bạn cần đáp ứng một số yêu cầu cơ bản sau:

• Đã tốt nghiệp trung học phổ thông hệ chính quy tại Việt Nam
• Sức khỏe tốt, không bị các bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, C…
• Không tiền án tiền sự
• Có bằng tiếng Đức B1

Trước năm 2020, các bạn du học nghề điều dưỡng phải có bằng B2 mới được vào học nghề. Chính vì lẽ đó các bạn phải tham gia 1 khóa học tiếng B2 6 tháng tại Đức. Từ T3/2020 luật điều dưỡng mới đi vào hiệu lực, chỉ cần với bằng B1 bạn đã có thể bay thẳng sang Đức học nghề, điều này cũng đồng nghĩa với việc bạn không phải chứng minh tài chính bởi bạn sẽ sang Đức làm việc luôn và hưởng mức lương từ 1000 Euro trước thuế/tháng. Trong năm 2023, chương trình điều dưỡng cũng có một số nội dung cần chú ý như sau:

• Quy định B2 là yêu cầu đầu vào theo đó là chương trình phải chứng minh tài chính từ 4000 -8000 Euro thêm: Theo quy định chung tại Đức, học viên chỉ cần có B1 là có thể tham gia chương trình học nghề tại Đức. Tuy nhiên, do chương trình học mới quá khó và nhiều yêu cầu như đã trao đổi ở trên, để đáp ứng được chương trình du học nghề điều dưỡng Đức hệ tổng hợp, B1 cho thấy là hầu như không đủ để học viên có thể hoàn thành chương trình học. Chính vì thế hiện nay rất ít chủ lao động nhận học viên học nghề điều dưỡng với chứng chỉ B1. Thực tế, hầu hết các chủ lao động sẽ yêu cầu học viên cần phải học một khóa B2 tại Đức (khóa học này có thể là B2 thông thường hoặc B2 chuyên ngành điều dưỡng) trước khi vào học nghề. Điều này nghĩa là học viên sẽ cần phải chứng minh tài chính cho khóa học này bao gồm học phí học B2 và chi phí sinh hoạt trong thời gian học B2 tại Đức.
• Chương trình học điều dưỡng chỉ cần B1 không chứng minh tài chính: thấu hiểu các khó khăn, áp lực về kinh tế của học viên, hiện rất nhiều chủ lao động tại Đức xây dựng các chương trình thực tập trước khi vào học nghề điều dưỡng tại Đức. Với chương trình này học viên sẽ bay sang Đức trước khoảng 6 tháng để tham gia chương trình thực tập hay tình nguyện viên. Học viên sẽ đi làm kết hợp với học tiếng nâng cao trình độ và sẽ nhận được các hỗ trợ ăn ở, học tập. Sau khi vững vàng, học viên sẽ bước vào chương trình học nghề chính thức. 

VII. SỨC MẠNH DỊCH VỤ CỦA URIAH VIỆT NAM

URIAH Việt Nam được điều hành bởi tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Nguyệt Ánh, là người trong ngành, đã học tập nghiên cứu, làm việc tại nhiều nước trên thế giới trong đó có Nhật Bản và hiện nay là Đức. Đã từng công tác tại bộ y tế và là chuyên gia về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực y tế.

Đội ngũ nhân sự quản lý của công ty đều có gần 20 năm du học và làm việc tại nhiều nước trên thế giới, hiện đang sống và làm việc tại Đức, sử dụng nhiều ngoại ngữ như Anh, Pháp, Đức, Nhật…và nhiều người đã nhập quốc tịch Đức. URIAH vì thế thấu hiểu những khó khăn của học viên trong việc học tiếng cũng như học tập và hòa nhập tại nước Đức.

• Là những chuyên gia trong lĩnh vực y tế, URIAH là đối tác độc quyền với những tổ chức UY TÍN nhất tại Đức.
• Là những người đã từng du học tại nhiều nước phát triển trên thế giới, nói nhiều ngoại ngữ, chúng tôi thấu hiểu việc học và dậy tiếng Đức sao cho hiệu quả.
• Là những người đang làm việc tại Đức, chúng tôi hiểu các bạn và nhà tuyển dụng cần gì ở nhau và mang lại những điều tốt đẹp nhất cho cả 2.
• Là những người đang sống tại Đức, chúng tôi hỗ trợ cho học sinh trực tiếp tại Đức, hướng dẫn và chỉ bảo cho học sinh hội nhập thành công

CÔNG TY TNHH URIAH

Thông tin liên hệ: